Imetumwa Jul 21 na Philip W. Shields kwa Blogi za Light on the Rock
NI NANI hasa alisulubishwa kwenye mti au msalaba huko Golgotha? Hakika, kila mtu anajua alikuwa Yesu (au Yeshua) wa Nazareti. Je, ishara iliyowekwa juu ya kichwa chake inaonyesha mengi zaidi kuliko tunavyotambua mwanzoni? Yesu huyu (Yeshua) wa Nazareti alikuwa NANI hasa?
Nadhani uko karibu kushangazwa na kile ambacho kilikuwa kikiendelea kama inavyofichuliwa -- kwa wale walio na macho ya kuona - kwa ishara iliyobandikwa juu ya kichwa chake kilichokuwa kinavuja damu. Katika nakala hii fupi utaona jinsi ishara hiyo ilivyokuwa ya kushangaza; labda zaidi ya ulivyofikiria hapo awali. Nimetaja hili katika mahubiri mbalimbali kwa miaka mingi, lakini inafaa kurudia hapa!
Jambo fulani kuhusu maneno ambayo Pilato aliweka kwenye ile ishara yaliwachukiza sana makuhani wakuu. Ilikuwa ni nini? Hebu tusome kile tunachoambiwa:
Yohana 19:19-22 Basi Pilato akaandika anwani, akaiweka juu ya msalaba. Na maandishi yalikuwa:
"YESU MNAZARETI, MFALME WA WAYAHUDI".
Wayahudi wengi waliisoma anwani hiyo, maana mahali pale aliposulubiwa Yesu palikuwa karibu na mji; nayo iliandikwa kwa Kiebrania, Kigiriki na Kilatini.
Kwa hiyo wakuu wa makuhani wa Wayahudi wakamwambia Pilato, “Usiandike, ‘Mfalme wa Wayahudi,’ bali kwamba, ‘Yeye alisema, ‘Mimi ni Mfalme wa Wayahudi.’” Pilato akajibu, “Kile nimekiandika, Nimeandika.”
Kwa juu juu, inaonekana wakuu wa makuhani walikasirishwa tu na dhana kwamba Pilato alimwita Yeshua kama mfalme wao. Lakini utaona inaingia ndani zaidi kuliko hiyo. Kumbuka kwamba maneno ya ishara yaliandikwa kwa Kiebrania, Kigiriki na Kilatini. Kitenzi cha Kiebrania kinavutia zaidi. Yohana 19:20 inasema "Kiebrania" katika maandishi asilia, ingawa baadhi ya tafsiri za "kisasa" zinasema - kimakosa - Kiaramu. Hata wanaonyesha katika maelezo ya chini kwamba maandishi ya awali ya Kigiriki yanasema “katika Kiebrania” lakini tafsiri zingine bado zinasisitiza kusema “Kiaramu.” Si sahihi. Ilikuwa ni Kiebrania.
Katika Kiebrania, ishara hiyo ingesoma, “Yeshua, Ha’Netzeret V’melech HaYehudim.”
Kwa hivyo ni nini kinachokasirisha na hilo?
Ili kuchimba zaidi na kujifunza zaidi kuhusu ishara hii ya kuvutia, tafadhali hakikisha kuwa umebofya "Endelea kusoma". Hutakatishwa tamaa!
Kwanza acha nikukumbushe hili: katika alfabeti ya Kiebrania, hakuna J (kila mara hutamkwa na Y), na hakuna W (kwa hivyo V ndiyo herufi ifaayo). Tunaona maneno yasiyo na maana kama Yerusalemu, lakini kwa Kiebrania ni "Yerushalayim". Na Kiingereza chetu "Elijah" katika Kiebrania ni "Eliyah" au "Eliyahu". Utatambua jinsi tunavyotamka Haleluya - kwa sauti ya "Y" mwishoni. Neno hilo "Haleluya" - linamaanisha "Hebu sote tumsifu Yahu" (namna iliyofupishwa ya YHVH).
Wakati huu acha tusisitize herufi ya kwanza ya kila neno kwenye ishara katika Kiebrania, jambo ambalo Warumi wangeweza pia kufanya. Na sasa unaona nini?
Yeshua, HaNetzeret, Vemelech HaYehudim. Kwa Kiebrania hii ingeandikwa kulia kwenda kushoto - lakini kwa mpangilio huo.
Y = Yeshua
H = Ha’Netzeret “wa Nazareti”
V'melech "Mfalme"
HaYehudim -- "ya Wayahudi"
Sasa unaona kilichowakera makuhani?
Herufi muhimu ya kwanza ya kila neno, ikionekana pamoja, inatamka “YHVH”, ambalo ni jina takatifu na rasmi la Mungu aliye hai! Labda umejifunza hilo unaposoma "BWANA" (pamoja na BWANA katika herufi kubwa zote), hilo ndilo jina rasmi la Mungu - YHVH. Wengine hulitamka Yehova, huku wengine wakifikiri ni “Yahweh”. Kwa blogu au mahubiri mengine, lakini kwangu ushahidi hivi karibuni unaelekeza kwa “Yehova”. Lakini haijalishi, tunajua herufi zilikuwa YHVH.
Ikiwa wangeweza kumshawishi Pilato kusema “ALISEMA yeye ni mfalme wa Wayahudi” – ingebadilisha herufi na herufi ya kwanza ya kila neno isingeishia kuandika “YHVH”.
Wengi wanaamini YHVH inatumika tu kwa yule tunayemwita Mungu Baba. Lakini ukichukua muda kujifunza mahubiri niliyotoa Desemba 2018 – “YHVH – ni YHVH Baba, Neno, au wote wawili” -- utaona bila shaka, kwamba jina hili “YHVH” lilitumika kwa Mungu Aliye Juu Zaidi (yule tunayemjua kama Baba) lakini pia kwa Neno la Mungu. Ninatoa mifano mingi katika mahubiri yangu juu ya hilo ili kuonyesha kwamba yule tunayemjua kama Baba hakika alikuwa YHVH. Lakini yule tunayemjua kama Masihi, Mwana wa Mungu, ambaye alikuwa Neno la Mungu - na alikuwa Mungu pamoja na Mungu (Yohana 1:1-3) pia alikuwa YHVH. Nilitoa mahubiri 3 juu yake.
Hapa kuna Sehemu ya 2 https://www.lightontherock.org/message/yhvh-part-2-is-yhvh-just-god-the-father-or-the-word-too.html
Sehemu ya 3 inathibitisha kwamba Yeshua pia alikuwa YHVH -- https://www.lightontherock.org/message/part-3-yhvh-is-sometimes-the-word-yeshua.html
Ikiwa una shaka juu ya hili, tafadhali chukua muda wa kujifunza mahubiri yangu kuhusu somo hilo. Jambo moja tu la kuanza nalo: Yeshua alisema HAKUNA aliyemwona Mungu Baba - HAKUNA MTU - isipokuwa yeye mwenyewe aliyeshuka kutoka mbinguni (Yohana 6:46). Unaweza kupata kauli iyo hiyo katika Yohana 1:18 na 1 Yohana 4:12 na maandiko mengine.
Lakini ni WAZI, kwa mfano, kwamba Ibrahimu alizungumza naye, aliona, alikula naye chakula cha jioni na hata kumsihi mtu aliyefahamika kama "YHVH" katika Mwanzo 18. Rudi nyuma na uisome. Katika Biblia yako ya Kiingereza inaweza kusema “BWANA” – lakini neno la Kiebrania hapo ni YHVH. Lakini Yeshua mwenyewe alisema HAKUNA MTU aliyemwona Baba.
Kwa hiyo "BWANA" ambaye Ibrahimu alizungumza naye na kula naye chakula cha jioni - alipaswa kuwa mtu mwingine kando na "Mungu Baba" au "Mungu Mkuu". Labda ni hivyo, au Yeshua (Yesu) hakujua alichokuwa anazungumza. Na hiyo haiwezi kuwa!
Kwa hivyo katika mahubiri yangu juu ya somo hili, ninatoa uthibitisho na hoja nyingi kwamba Yule tunayemjua kama Yesu Kristo, Masihi - au Yeshua Masihi - pia aliitwa YHVH. Yeye ndiye aliyetangamana waziwazi na Wanadamu. Mungu Baba anaitwa “Mungu asiyeonekana” (Kol. 1:15).
Na kumbuka kwamba Mungu Baba pia anaitwa "Muumba", lakini aliumba kila kitu, VITU vyote, kwa na kupitia Yesu Kristo (Waefeso 3:9, Yohana 1:2-3; Waebrania 1:2; Kol 1:16-17).
Hivyo ndio, kama Mwanzo 1 inavyotuambia, Muumba alikuwa "Elohim" - iliyotafsiriwa kwa urahisi kama "Mungu", lakini ni neno la wingi kwa kweli, na Waumbaji wetu walikuwa wote wawili Baba akiongoza na kusimamia kazi halisi inayofanywa na Neno la Mungu. - aliyetujia kama Yeshua, mzaliwa wa Bethlehemu wa ukoo wa Mfalme Daudi, na aliyekulia katika Nazareti ya Galilaya.
Jina YHVH - au "BWANA" - halijafichuliwa hadi Mwanzo 2 Alipomfanya mtu Adamu kutoka kwa mavumbi ya ardhi. Ndiyo, Kiumbe huyo aliyefanya hivyo hakuwa mwingine ila Mwokozi wetu Yeshua Masihi, ambaye alikuwa Mungu pamoja na Mungu kabla aje kuzaliwa na binti bikira Mwebrania.
Kwa vyovyote vile, Makuhani walijua YHVH alikuwa MUNGU. Na walikuwa wamekasirika kuona herufi za mwanzo za taarifa juu ya msalaba zimeandikwa “YHVH”.
Ndiyo, kaka na dada zangu - yule aliyesulubishwa kwa ajili yako na mimi hakuwa mwingine ila YHVH mwenyewe.
Hapo ndipo Mungu wa kweli aliye hai, ANAPOKUFA KWA AJILI YA watu wake - ili watu wake wasife milele. Alijitwika mwenyewe ghadhabu yote, adhabu yote ya kifo, uchungu, utengano ambao dhambi huleta juu yetu ili tusiwe tena na matokeo hayo yote kwa kuwa Yeshua alitufanyia sisi. Ndiyo maana tunamwita “Mwokozi”.
Wengine wanataka kuhubiri kwamba Yeshua hakuwahi kuwa YHVH. Lakini hata hapa - na YHVH ikiwa imeangaziwa kwenye ishara juu ya kichwa chake, utambulisho wake wa kweli ulikuwa ukifichuliwa kwa wote. Mitume walimhubiri yeye - Masihi/Kristo - ni "Bwana wa wote" (Matendo 10:36). Paulo anasema walimsulubisha “Bwana wa utukufu” (1Kor. 2:8).
Kwa hivyo, hadi sasa tunaona kwamba Yeshua hakuwa tu mtu mwema kutoka Nazareti, lakini alikuwa MWANA wa Mfalme wa Mbingu na dunia, ambaye kwa hakika "aliingia kwenye uchafu" kihalisi na kuumba wanadamu, ambaye alimtokea Ibrahimu na wengine wengi kama YHVH, na aliadhimishwa kuwa Bwana wa mabwana, na Mfalme wa wafalme na Mungu Aliye Juu ZAIDI - ambaye tunamjua kama Mungu Baba. Ninaeleza hayo yote katika mahubiri hayo yaliyotolewa mnamo Desemba 2018.
Muumba wako, Bwana wako, na ndiyo – MUNGU wako – ALIKUFA kwa ajili yako msalabani. Ndiyo, Yeshua/Yesu alikuwa na ni MUNGU (Yohana 1:1-3; Ebr 1:6-8; Tito 2:13-14, n.k.)
Taswira ya maneno ya Kiebrania - na "YHVH"
Kuna kitu kingine kuhusu jina lenyewe "YHVH". Katika Kiebrania, kila herufi ina thamani ya nambari, nota ya muziki - NA pia taswira ya maneno. Kila herufi ina taswira - kama walivyofanya huko Misri na Uchina.
Taswira za maneno zilizounganishwa za YHVH ni hizi kwa kila herufi ya Kiebrania katika YHVH:
Yud (Y) - bega, mkono
Hei - "angalia, ona"
Vav - MSUMARI, mwiba (taswira ya neno kwa Vav)
Hei - "Angalia, ona"
Kwa hivyo katika taswira ya maneno, herufi “YHVH”, jina zuri ajabu la Mungu wetu aliye hai, huonyeshwa katika taswira-yasema hivi:
‘mkono/bega - IANGALIE. MSUMARI, TAZAMA!”
Tunapomfikiria Mungu Baba na Mwana wa Mungu, ni yupi hasa aliyesulubishwa? Rahisi. Sote tunajua alikuwa Mwana wa Mungu, Yeshua wa Nazareti, mfalme wa Wayahudi! Na jina lake katika taswira za maneno LINAELEKEZA kifo chake kwa kusulubiwa. “Angalia mkono wangu, sasa tazama huo MSUMARI” ni sawa katika jina lenyewe la YHVH wetu.
Jina lenyewe la Mungu - YHVH - - linatuambia JINSI angekufa kwa ajili ya watu wake - kwa kusulubiwa! “MKONO WANGU – TAZAMA. MWIBA/msumari – TAZAMA”
Hili karibu likukumbushe kile ambacho Yeshua alimwambia Tomaso baada ya ufufuo – “Lete hapa kidole chako hapa, uitazame mikono yangu; ulete na mkono wako uutie ubavuni mwangu, wala usiwe asiyeamini, bali aaminiye.” Yohana 20:26-29.
Unapoweka ukweli huu pamoja - herufi ya kwanza ya kila neno lililoandikwa kwenye ishara juu ya kichwa cha Yeshua, na kile ambacho taswira za maneno ya Kiebrania za YHVH hutuambia - inashangaza sana jinsi Muumba wetu - ambaye alikuwa YHVH - alikuwa Yule ambaye alipigwa mijeledi na kusulubishwa - na kufufuliwa - kwa niaba yetu.
Sikuandika haya kama hoja au kauli ya kimafundisho, bali ili wewe na mimi na wote wanaofahamu hili tumsifu Yeshua wetu mtakatifu, Mwana wa Mungu, pia YHVH mwenyewe, na ambaye pia ni Muumba wetu na mfalme aliyeishi na akafa na kufufuliwa kwa ajili ya kila mmoja wetu.
Sifuni jina takatifu la Yeshua.