Mwandishi: Randy Freeze
Maandiko yote yametoka NKJV.
Hakimiliki: Light on the Rock
Biblia, neno la Mungu kwa wanadamu lililojaa mafundisho ya kiroho, pia lina hazina kubwa ya hekima kuhusu mazoea ya kilimo, ambayo yanafaa hata katika mazoea ya kisasa ya kilimo.
1. Uwakili wa Ardhi:
Mwanzo 1:28: “Mungu akawabarikia, Mungu akawaambia, Zaeni, mkaongezeke, mkaijaze nchi, na kuitiisha; mkatawale samaki wa baharini, na ndege wa angani, na kila kiumbe chenye uhai kiendacho juu ya nchi.
Mwanzo 2:15: “BWANA Mungu akamtwaa huyo mtu, akamweka katika bustani ya Edeni, ailime na kuitunza.
Mistari hii inasisitiza kwamba Mungu amewapa wanadamu mamlaka juu ya viumbe Vyake, lakini mamlaka haya yana uzito wa wajibu na uwakili kwa ajili ya dunia. Uwakili huu unahimiza usimamizi wa ardhi unaowajibika na utunzaji wa huruma kwa viumbe vyote vilivyo hai.
2. Mzunguko wa Mazao na Kupumzisha Ardhi:
Kutoka 23:10-11: - “Utapanda mbegu katika nchi yako muda wa miaka sita na kuyavuna maongeo yake, lakini mwaka wa saba utaiacha nchi ipumzike na kutulia, hao maskini miongoni mwa watu wako wapate kula; na hicho watakachosaza wao, wapate kula Wanyama wa kondeni. Utafanya vivyo katika shamba lako la mizabibu na katika shamba lako la mizeituni. 2
Mambo ya Walawi 25:3-4: - “Panda shamba lako miaka sita, na miaka sita lipelee shamba lako la mizabibu, na kuyachuma matunda yake; lakini katika mwaka wa saba itakuwa ni sabato ya kustarehe kabisa kwa ajili ya hiyo nchi, ni Sabato kwa Bwana; usipande shamba lako, wala usipelee shamba lako la mizabibu.”
Kanuni hii ya Biblia inashauri kuruhusu ardhi itulie – bila kulimwa - kila mwaka wa saba kwa ajili ya mapumziko, kuhakikisha rutuba na uendelevu wa udongo.
3. Uhifadhi na Usimamizi wa Maji:
Ezekieli 34:18: - Je! Mwaona ya kuwa ni neno dogo ninyi kulishwa malisho mema, hata mkawa hamna budi kukanyaga kwa miguu yenu yaliosalia-na kuwa mmekunywa maji yaliyo safi, nanyi hamna budi kuyatibua kwa miguu yaliyobaki?"
Mithali 21:20: “Kuna hazina ya thamani na mafuta katika maskani ya mwenye hekima; Bali mwanadamu aliye mpumbavu huyameza.
Aya hizi zinahimiza usimamizi wa busara wa rasilimali, ikijumuisha uhifadhi wa maji, kipengele muhimu cha mazoea ya kisasa ya kilimo. Taifa la Israeli limekuwa bwana wa kufanya hivi.
4. Usaidizi na Kushiriki kwa Jamii:
Mambo ya Walawi 19:9-10: “Na mtakapovuna mavuno ya nchi yenu, usivune kabisa kabisa pembe za shamba lako, wala usiyakusanye masazo ya mavuno yako; wala usiyakusanye masazo ya mizabibu yako, wala usiyaokote matunda ya mizabibu yako yaliyopukutika; uyaache kwa ajili ya maskini na mgeni; mimi ndimi YHVH, Mungu wenu.
Kutoka 23:10-11: - “Utapanda mbegu katika nchi yako muda wa miaka sita na kuyavuna maongeo yake, lakini mwaka wa saba utaiacha nchi ipumzike na kutulia, hao maskini miongoni mwa watu wako wapate kula; na hicho 3
watakachosaza wao, wapate kula Wanyama wa kondeni. Utafanya vivyo katika shamba lako la mizabibu, na katika shamba lako la mizeituni.
Aya hizi zinaonyesha dhana ya kilimo kinachoungwa mkono na jamii na kugawana rasilimali, kukuza uwajibikaji wa kijamii.
5. Kongole na Kutoa Shukrani:
Mambo ya Walawi 23:39-43: - Lakini siku ya kumi na tano ya mwezi wa saba, hapo mtakapokuwa mmekwisha kuyachuma mavuno ya nchi, mtaweka sikukuu ya YHVH muda wa siku saba.”
Sikukuu ya Vibanda ilikuwa, kwa kiasi kikubwa, kweli sherehe ya Mungu na mavuno ya ajabu aliyowapa Israeli; sikukuu ya mavuno iliyojaa kongole na shukrani.
6. Matendo ya maadili ya Kiungu kwa Wanyama:
Mithali 12:10: “Mwenye haki huufikiri uhai wa mnyama wake, Bali huruma za mtu mwovu ni ukatili.”
Kumbukumbu la Torati 25:4: "Usimfunge kinywa ng’ombe apurapo nafaka."
Tunaambiwa: mwacheni huyo ng'ombe mwenye bidii ale! Mtume Paulo alilinganisha hili baadaye kwa kuhakikisha wale walio na shughuli nyingi za kuhubiri injili wanapaswa kuungwa mkono na ndugu. Soma 1 Kor. 9:8-12.
Siku ya sabato, hata wanyama wote wa kazi watapumzika! (Kutoka 20:10). Ndiyo, siku ya sabato pia ilikuwa siku ya mapumziko kwa watumishi na wanyama wa kazi!
Kutoka 20:10-11
“Lakini siku ya saba ni Sabato ya YHVH, Mungu wako. Siku hiyo usifanye kazi yo yote, wewe, wala mwana wako, wala binti yako, wala mtumwa wako, 4
wala mjakazi wako, wala mnyama wako wa kufuga, wala mgeni aliye ndani ya malango yako.”
Kutoka 23:5: "Ukimwona punda wake huyo akuchukiaye hali ameanguka chini ya mzigo wake, nawe ungejizuia usimsaidie, lazima umsaidie."
Mithali 27:23: “Fanya bidii kuijua hali ya makundi yako, na kuwaangalia sana ng’ombe wako.”
Kumbukumbu la Torati 22:6-7 - “Kiota cha ndege kikitukia kuwa mbele yako njiani, katika mti wo wote, au chini, chenye makinda au mayai, naye koo ameatamia juu ya makinda, au juu ya mayai, usimtwae yule koo pamoja na makinda; 7 sharti umwache yule koo aende zake, lakini makinda waweza kuyatwaa uwe nayo; ili upate kufanikiwa, ufanye siku zako kuwa nyingi.”
Aya hizi zinakazia umuhimu wa fadhili, huruma, na wajibu kwa wanyama, ikionyesha thamani ya kuwatunza na kuwatendea kwa maadili. Uwe na uhakika kwamba wale wote wanaowadhulumu, kuwatumia vibaya na kuwatendea wanyama kikatili watakabili hukumu kutoka kwa Mungu!
7. Juhudi na Bidii
Mithali 10:4: "Atendaye mambo kwa mkono mlegevu huwa maskini; Bali mkono wake aliye na bidii hutajirisha."
Mithali 12:11 "Alimaye shamba lake atakuwa na chakula tele; Bali afuataye mambo ya upuzi hana ufahamu."
Mithali 20:4: “Mtu mvivu hataki kulima wakati wa baridi; Hivyo wakati wa mavuno ataomba, hana kitu.
Maandiko mengine yanaonya dhidi ya uvivu (Mit. 6:10-11; 19:15; 26:13-14) au kutoa visingizio kwa nini mtu hawezi kufanya kazi kwa bidii. Tuwe na juhudi na kufanya kazi kwa bidii.
Kumbuka kwamba sehemu ya Amri ya 4 - mara nyingi haitambuliwi - ni kwamba sote tunapaswa KUFANYA KAZI siku sita za kwanza za kila juma 5
na kisha kupumzika siku ya saba kila juma. Kufanya kazi siku sita ni sehemu ya amri ya sabato!
Aya hizi zinasisitiza thamani ya kufanya kazi kwa juhudi na bidii katika mazoea ya kilimo.
8. Usimamizi na Mipango Bora
Mwanzo 41:47-49: “Ikiwa katika miaka ile saba ya shibe, nchi ikazaa kwa wingi. Akakusanya chakula chote cha miaka ile saba katika nchi ya Misri, akaweka chakula katika miji, chakula cha mashamba yaliyowazunguka kila mji, akakiweka ndani yake. Yusufu akakusanya nafaka kama mchanga wa pwani, nyingi mno, hata akaacha kuhesabu; maana ilikuwa haina hesabu.
Hadithi ya usimamizi makini wa nafaka wa Yusufu wakati wa wingi unaonyesha umuhimu wa usimamizi na mipango bora katika kilimo.
Kwa hakika, hii ina maana kila nyumba ya Mungu inafanya kazi kutokana na bajeti imara.
Hata mchwa tumepewa kama mfano wa kupanga mapema.
Mithali 6:6-11
“Ewe mvivu, mwendee chungu! Zitafakari njia zake ukapate hekima,
7 Kwa maana yeye hana akida, Wala msimamizi, wala mkuu;
8 Lakini hujiwekea akiba ya chakula wakati wa jua,
Hukusanya chakula chake wakati wa mavuno.
9 Ewe mvivu, utalala hata lini? Utaondoka lini katika usingizi wako?
10 Bado kulala kidogo, kusinzia kidogo, Bado kukunja mikono upate usingizi--
11 Hivyo umaskini wako huja kama mnyang'anyi,
Na uhitaji wako kama mtu mwenye silaha."
Kwa hivyo, tukijifunza kutoka kwa mchwa tu, sisi pia tunapanga mapema kwa ajili ya mashamba yetu, ardhi yetu, au siku moja hata kununua ardhi au nyumba yetu wenyewe, kulipia elimu ya watoto wetu na chuo kikuu, na kupangia pesa zetu za kustaafu. Hatupaswi tu kuchukua mambo haya yote kuwa ya kawaida au kutarajia vipengele vyote hivyo vya maisha yetu kwa namna fulani vitajijali vyenyewe. Haya yote yanahitaji kupangwa kwa uangalifu na kwa busara. 6
Kujumuisha kanuni hizi nzuri za kibiblia katika ukulima na maisha ya kisasa huruhusu wakulima na watunza bustani sio tu kuongeza mavuno, bali pia kukuza mazoea ya kilimo endelevu, kuhakikisha matumizi ya kimaadili ya rasilimali na uwajibikaji wa kibinadamu kwa wanyama, kuimarisha ustawi wa jamii, na kukuza hisia za dhati za kuthamini na uwajibikaji kwa ardhi.
Ili kujifunza mengi kuhusu Light on the Rock, tafadhali tembelea www.lightontherock.org.